İlkçağda ve Ortaçağda bu anlayış devam etmiş, metafizik önemli bir felsefe etkinliği olarak varlığını sürdürmüştür.Yeniçağdan itibaren doğa bilimlerinin ilerlemesi ile genellikle küçümsenmiş, olumsuz bir anlam yüklenmiştir. Özellikle Kant, Pozitivistler ve Analitik felsefecilerin etkisi ile bilinemez, hakkında boşu boşuna fikir yürütmekten ibaret bir çaba olarak kabul edilmiştir.
Kant ve pozitivistlerin etkisi ile önemini belli ölçüde yitiren metafizik yakın dönemde Fichte, Schelling, Hegel ve Schopenhauer gibi idealist alman filozoflarının etkisi ile eski değerine kavuşmuştur. Günümüzde fenomenoloji, varoluşçuluk gibi akımlarla varlığını sürdürmektedir.
* Metafizik kelimesi bu alana rastlantısal olarak isim olarak konulmuştur. Rodoslu Andronikos Aristoteles'in çeşitli konulardaki görüşlerini kitap halinde derlerken doğa ve varlık ile ilgili görüşlerini fizikten sonraki bölüme koymuştur. Daha sonra bu bölüme fizikten sonraki, fizik ötesi (Metafizik) adı konulmuştur. Ontoloji de felsefenin varlığını konu edinen bir disiplinidir. Var olanın temel yapısını, unsurlarını, tarzlarını araştırır. Var olanı var olması açısından inceler.
Ontolojinin kurucusu 17. yy'da Christian Wolf ‘tur. Daha çok metafizik (soyut) sorunları, konuları içeren bu ontolojiye klasik ontoloji denir. Kant ve pozitivistlerin eleştirileri nedeniyle yeniçağda önemini büyük ölçüde yitiren ontoloji 20.yy.da Nicolai Hartman (Nikolay Hartman) tarafından "Yeni Ontoloji" adı ile yeniden canlandırılmıştır. Hartman‘ın kurduğu yeni ontoloji daha deneysel temellere dayanan bir ontolojidir.
Felsefede varlık, geniş anlamda metafiziğin, daha dar anlamda da ontolojinin ilgi alanına girer. Metafiziğin kapsama alanı ontolojiye oranla daha geniştir. Örneğin; "sanatta güzel nedir? Ahlakta iyi nedir?" v.b. sorunlar da deney dışı olduklarından metafizik problemlerdir. Fakat ontolojinin alanına girmezler.
Metafiziğin Varlıkla İlgili Sorunları
Felsefe tarihine bakacak olursak felsefenin ilk olarak varlık sorununu ele aldığını söyleyebiliriz. Nitekim ilkçağ filozoflarından Thales, Anaximondros, Anaximenes, Herakleitos v.b. filozoflar doğanın (varlığın) nasıl var olduğunu merak etmişler, "Varlığın ana maddesi nedir?" sorusuna yanıt aramışlardır.
Thales‘e göre bu ana madde su,
Anaxiondros‘a göre Apeiron,
Anaximenes‘e göre havadır. Bu nedenle ilkçağ filozofları doğa (varlık) sorunu ile ilk olarak ilgilendikleri için kendilerine doğa filozofları da denir.
Varlık Felsefesinin Temel Soruları:
Metafiziğin varlıkla ilgili olarak cevap aradığı başlıca sorular şunlardır:
• Varlık var mıdır?
• Varlığın kökeni nedir?
• Varlık değişken midir?
• Varlığın ana maddesi nedir?
• Evrende düzen (amaçlılık) var mıdır?
• Evren sonlu mudur, sonsuz mudur? • Varlık bir midir? Çok mudur? v.b.
ONTOLOJİ AÇISINDAN VARLIK
Ontoloji (varlık felsefesi) varlıkla ilgili birçok problemi ele almasına karşın felsefe tarihinde en çok ele alınan problemleri:
• Varlığın olup olmadığı
• Varlığın ne olduğu problemidir.
Kaynak: http://www.felsefedersligi.com/FileUpload/op30412/File/varlikfel.pdf
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder