Varlığı Hem "Madde" Hem de "İdea" Kabul Etme

     Varlığın oluşumunda bazı filozoflar hem madde hem de düşüncenin (idea) rol oynadığı görüşündedir. Bu tür varlığın birbirine indirgenemeyen iki tözden (ana maddeden) oluştuğunu kabul eden filozoflara düalist (ikici) denir. Görüşleri düalizm olarak adlandırılır. Descartes ve Spinoza düalisttir.

DESCARTES

     Descartes varlıkta hem maddi-fiziki, hem de zihinsel-tinsel şeylerin olduğunu kabul eder. Ona göre iki töz vardır. Bunlar madde ve ruhtur. Maddenin ana niteliği yer kaplamak, ruhun ise düşünmektir. Madde yer kaplar fakat düşünemez. Ruh düşünür fakat yer kaplamaz. Bu iki töz birbirine indirgenemez.

     Düalistler birbirinden ayrı madde ve idea (düşünce) gibi iki tözü kabul etmişler fakat bu iki tözün birbiriyle nasıl ilişki kurduğunu tam açıklayamamışlardır. Çünkü: Parmağımıza (maddeye) batırılan iğnenin etkisini ruhumuz (idea) da duyar.

     Öte yandan Ruhta meydana gelen olay örneğin korku; bedenin bir organını etkiler. Yüzün sararmasına yol açar, kalbin hızlı atmasına neden olur.Örneklerde de görüldüğü gibi ruh ile beden arasında bir ilişki söz konusudur. Fakat bunu düalistler iyi açıklayamamışlardır.

     Descartes‘ın "düşünüyorum o halde varım" diyerek varlığı düşünceden açıklamaya çalışması idealist akımların gelişmesine yol açarken; insanları otomat (makine hayvan) sayması La Mettrie‘nin "Makine İnsan"ında gördüğümüz gibi materyalist akımların gelişmesine yol açmıştır.

e) Varlığı "Fenomen" Olarak Kabul Etme

HUSSERL

     Fenomenolojinin kurucusu E.Husserl‘e göre gerçek varlık fenomenlerdir. Fenomen diğer anlamından farklı olarak nesnelerin düşünce ile kavranan içerikleridir. Fenomenoloji hem bu görüşün adı hem de fenomene ulaşmak için izlenen yoldur.

     Filozofa göre özü doğrudan görebilmek için özünü görmek istediğimiz varlıkla ilgili önceki bilgilerimizi bir kenara koymalıyız. Bu kenara koyma işine paranteze alma der. Bu işlemleri yaptıktan sonra geride kalan varlığın özüdür. Doğrudan kavranabilir. Örneğin; kitap dediğimizde kitapla ilgili şu anda algıladığımız izlenimleri ve ön yargıları bir tarafa bırakırsak, geriye gerçek fenomen olan öz yani kitap kavramı kalır.













Kaynak: http://www.felsefedersligi.com/FileUpload/op30412/File/varlikfel.pdf

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder