Kavramlar

Öz: Bir şeyi o şey yapan temel özellik ya da özellikler.

Töz (cevher, arche): Var olmak için başka bir varlığa gereksinme duymayan, tüm varlıkların kendisinden çıktığı ana neden, ana madde.

İdea: Maddesel olmayan düşünsel olan, düşünce, kavram.

Diyalektik: Karşıt güçlerin uzlaşmasıyla (Tez-Antitez=Sentez) ilerleyen düşünme ve oluş yöntemidir. Diyalektik mantığa göre evrende ortaya çıkan her varlık kendi zıttıyla çatışmaya girer. Bu çatışmadan her ikisini de içine alan fakat her ikisini de aşan bir sentez meydana gelir. Zamanla bu sentez varlık, tez halini alır ve kendi zıttını yaratır.(Antitez) Onunla çatışmaya girer ve bundan yine yeni bir sentez meydana gelir. Bu süreç hiç bitmez.
Diyalektiği ilk defa Herakleitos ortaya koymuş, Hegel geliştirmiştir. Marx‘ta Hegel‘in diyalektik anlayışını ters çevirerek kullanmıştır.

 Örn:    Siyah    -    Beyaz     =    Gri                        Gündüz    -    Gece      =      Gün
               Tez    -    Antitez    =   Sentez                      Tez       -   Antitez    =    Sentez


Mekanik Materyalizm ve Diyalektik Materyalizm:

     İkisi de temele maddeyi alır. Yani tüm varlıklar maddeden türemiştir.
     İkisi de evreni ya doğayı başlangıçsız ve bitimsiz sayar.
     İkisi içinde evren ya da doğa acımasızdır.

Ancak Kaba (Mekanik) Materyalizme(statik) göre; evren kendi başına işleyen büyük bir makine gibidir. Evrendeki tüm var olanlar bu makinenin parçaları gibidir. Evrende her şey mekanik hareket yasalarıyla açıklanır.

     Diyalektik Materyalizme (dinamik) göre ise; evren makine değil, diyalektik bir gelişmedir. Tüm varlıklar maddeden diyalektik bir süreçle oluşur, gelişir ve değişir. Bu süreç hiç bitmez.

Tin: Ruh, maddi olmayan tözdür.(Hegel'in geist kavramına karşılık)

İndividüalizm: Bütüne, genele değil de, tek olana üstünlük sağlayan görüş, bireycilik. Toplumsal olana değil, bireysel olana önem veren görüş.

Mekanik Materyalizmi Savunanlar: Demokritos, La Mettrie, T.Hobbes

Diyalektik Materyalizmi Savunanlar: K. Marx

     Mekanik materyalizmi savunanlardan:
Demokritos‘un materyalist görüşüne Atomcu Mekanik materyalist görüş;
T. Hobbes‘un materyalizmine cisimci mekanik materyalist görüş;
La Mettrie‘nin materyalizmine mekanik-insan materyalist görüş denir.

Felsefi sistem: Filozofların evreni açıklamak için kurduğu kendi içinde tutarlı açıklamalar bütünüdür.

İmge: Tahayyül. Nesnelerin zihinde bıraktığı izler.

Erek: Gerçekleştirmek üzere tasarladığımız amaç; gaye.

Oluş: Akış, değişme.








Kaynak: http://www.felsefedersligi.com/FileUpload/op30412/File/varlikfel.pdf